Wyłącznik nadprądowy

Standardowe wyłączniki nadprądowe - zasada działania, czy każdy obwód zabezpieczyć?

Standardowe wyłączniki nadprądowe to podstawowe aparaty służące zabezpieczaniu obwodów elektrycznych w każdym domu czy też budynku komercyjnym lub przemysłowym. Stworzone z myślą o zabezpieczeniu obwodów przed nadmiernym natężeniem prądu, chronią grupę urządzeń elektrycznych i przewód elektryczny przed uszkodzeniem. Dzięki nim, możemy być pewni, że nasz obwód będzie pracował bezpiecznie oraz będzie chroniony przed nieprzewidzianymi sytuacjami. Wyłączniki prądowe stosowane muszą być do każdego obwodu - przeciążenia elektryczne (mówimy o wartościach natężenia przekraczających prąd znamionowy) i zwarcia elektryczne (czyli krotności prądu znamionowego) w instalacji elektrycznej powodują zadziałania wyłącznika. Podsumowując zwarcie i przeciążenie wyzwala wyłącznik nadprądowy, jednocześnie sam aparat nie wypływa na prawidłową pracę podłączonych urządzeń elektrycznych, zapewniając jedynie bezpieczeństwo elektryczne.

Montaż wyłącznika - gdzie montowane są wyłączniki instalacyjne, prąd zwarciowy

Montaż wyłącznika najczęściej realizuje się w elektrycznej obudowie modułowej. Podłączenie wyłącznika nadprądowego w rozdzielnicy wykonuje się za pomocą specjalnych szyn łączeniowych lub przewodów jednożyłowych w kolorystyce zgodnej z polskimi normami. Wyłączniki nadprądowe stosowane są w obwodach odbiorczych, czyli bezpośrednio do zabezpieczania urządzeń. W przypadku wyłączników nadprądowych umieszczonych w szeregu wyłączają prąd zwarciowy, ale w sposób przypadkowy (nie wiadomo który z aparatów zadziała jako pierwszy), stąd chcąc uzyskać powtarzalne zadziałania wyłącznika nadprądowego należy stosować go jako ostatni w obwodzie prądu zwarciowego, a przed nim zastosować wyłącznik selektywny. Prąd wyzwalania zwarciowego musi się mieścić w zdolności danego aparatu, opisanej parametrem maksymalny prąd wyzwalania zwarciowego (fachowo znamionowa zwarciowa zdolność łączeniowa). Wyłączniki nadprądowe oznaczone są tym parametrem i m. in. on decyduje czy dany wyłącznik nadprądowy do tego obwodu się nadaje. Możemy zastosować wyłącznik nadprądowy, gdy maksymalny prąd płynący w trakcie zwarcia, skutecznie wyzwala wyłącznik nadprądowy, czyli nie jest zbyt duży, by spowodować jego zniszczenie. W domach i mieszkaniach można każdy obwód zabezpieczyć wyłącznikiem nadprądowym o zdolności zwarciowej 6 kA.

Wyłącznik nadprądowy jak dobrać, budowa i zastosowanie

Wyboru wyłączników nadprądowych dokonujemy w pierwszej kolejności w zależności od zabezpieczanych odbiorników. To jaki zastosować wyłącznik nadprądowy zależy np. od tego czy mamy do czynienia z odbiornikiem jedno czy trójfazowym. Wyłącznik nadprądowy jednofazowy występuje oczywiście najczęściej w naszych domach. Tutaj trójfazowe wyłączniki nadprądowe stosowane są w zdecydowanie mniejszej ilości. W domach mamy oczywiście duże odbiorniki, takie jak płyty indukcyjne czy pompy ciepła i najczęściej należy każdy taki obwód zabezpieczyć wyłącznikiem nadprądowym trójfazowym. Dobór wyłączników pod tym kątem należy przeprowadzić na etapie projektowym. Wyłącznik nadprądowy jednofazowy jest zawsze stosowany w przypadku obwodów oświetleniowych i gniazd wtykowych. Jego parametry, a przede wszystkim prąd znamionowy zabezpieczenia oraz charakterystyka wyzwalania są dostosowane do wartości prądów wyzwalania typowych dla takich obwodów. Nasz specjalista dobierze dla Ciebie wyłącznik jednofazowy, wyłącznik trójfazowy, a także inne aparaty np. wyłączniki różnicowoprądowe.

Jak dobrać wyłącznik nadprądowy - dobór wyłączników ze względu na prąd znamionowy zabezpieczenia

Wyboru wyłączników nadprądowych nie należy podejmować pochopnie. Ważne jest, aby zwrócić uwagę na parametry wyłącznika nadprądowego, takie jak prąd zwarciowy, wartości prądów wyzwalania oraz charakterystyka wyzwalania. Wyłączniki instalacyjne oraz wyłączniki nadprądowe produkowane do konkretnych zastosowań różnią się między sobą, dlatego warto dokładnie przeanalizować ofertę wyłączników nadprądowych dostępnych na rynku.

Głównym parametrem wyłączników jest prąd wyzwalania przeciążeniowego (inaczej prąd zadziałania urządzenia), czyli prąd znamionowy wyłącznika. W zabezpieczaniu obwodów elektrycznych oświetleniowych najczęściej korzystamy z aparatów o znamionowym prądzie 10A. Zwykle prąd znamionowy wyłącznika w obwodach gniazd wtykowych to 16A. Dobór wyłącznika nadprądowego należy zawsze powierzać specjalistom, podobnie jak innych elementów instalacji elektrycznej. W celu zabezpieczenia płyty indukcyjnej zwykle stosujemy wyłącznik trójfazowy o znamionowym prądzie 20A.

Charakterystyka wyłączników nadprądowych – charakterystyka czasowo-prądowa, typy wyłączników

W doborze odpowiednich wyłączników nadprądowych do ochrony urządzeń elektrycznych musi zostać uwzględniona także ich charakterystyka czasowo-prądowa. Nie tylko prąd znamionowy odbiornika ma znaczenie, ale także uwzględnienie np. dużych prądów rozruchowych. Przy dużych prądach rozruchowych stosujemy wyłączniki typu C lub D, natomiast przy małych prądach rozruchowych wyłączniki typu B. I tak najczęściej stosowanym w naszych domach zabezpieczeniem obwodów oświetleniowych i gniazd wtykowych jest właśnie wyłącznik typu B. Również do zabezpieczenia płyt indukcyjnych, czy też piekarników elektrycznych wybieramy wyłącznik typu B, a także innych urządzeń przy małych prądach rozruchowych. Przy wybranych urządzeniach (np. silniki indukcyjne) ich pobór prądu w trakcie rozruchu może wynosić kilka krotności prądu znamionowego. Prądy rozruchowe silników indukcyjnych mogą być nawet siedmiokrotnie wyższe niż ich standardowe prądy znamionowe.

Dobór zabezpieczeń, jak dokonujemy wyboru wyłączników - przykład doboru

Procedurę zabezpieczania urządzeń rozpoczynamy od doboru urządzenia zabezpieczającego, tak aby pobór prądu elektrycznego przez odbiornik w trakcie normalnej eksploatacji nie powodował zadziałania urządzenia zabezpieczającego. Istotny jest prąd wyzwalania przeciążeniowego, prąd wyzwalania zwarciowego (tutaj z pomocą przyjdzie nam charakterystyka wyłączników instalacyjnych), zdolność do pracy w obwodzie prądu zwarciowego, czyli jego znamionowa zwarciowa zdolność łączeniowa.

Oczywiście jednym z bardzo istotnych elementów jest obciążalność prądowa przewodów. Dobór zabezpieczeń przeprowadza się uwzględniając parametry zabezpieczanych odbiorników, natomiast kolejnym etapem jest dobór przewodów. Dobrana obciążalność prądowa przewodów musi uwzględniać parametry zastosowanego zabezpieczenia. Dodatkowo przekroje przewodów powinny zostać dobrane w taki sposób, aby nie uniemożliwić zadziałania urządzenia zabezpieczającego w wymaganym czasie - chodzi tutaj o wykazywaną później w badaniach odbiorczych instalacji, impedancję pętli zwarcia.

Podsumowując wyłączniki nadprądowe przeznaczone do obwodów oświetlenia to B 10A. Wyłączników nadprądowych typu B 16A, użyjemy w obwodach gniazd wtykowych. Do zabezpieczenia płyt indukcyjnych i piekarników elektrycznych użyjemy wyłączników nadprądowych typu B 20A (ewentualnie B 25A). W przypadku wyłączników nadprądowych o charakterystyce C, to ich zastosowanie może być niezbędne w przypadku pomp ciepła. Natomiast wyłączniki nadprądowe oznaczone charakterystyką D praktycznie w budownictwie mieszkaniowym w ogóle nie występują. Ta charakterystyka wyłączników instalacyjnych jest stosowana w przemyśle.

Zarówno za dobór jak i podłączenie wyłącznika nadprądowego zawsze powinien odpowiadać specjalista z branży elektrycznej. Z pewnością nam wyłącznik nadprądowy służy i warto poświęcić czas na jego precyzyjne wyspecyfikowanie.

Zabezpieczenia nadprądowe - czy stosować zamiast bezpiecznika, podsumowanie wyłącznika

Zabezpieczenia nadprądowe, odgrywają kluczową rolę w bezpiecznej pracy każdego obwodu elektrycznego. Dzięki nim, możemy unikać nie tylko uszkodzeń sprzętu, ale również potencjalnie niebezpiecznych sytuacji, takich jak pożary spowodowane przeciążeniem obwodu. Bez odpowiedniego zabezpieczenia nadprądowego, ryzykujemy nie tylko awarię urządzenia, ale również własne bezpieczeństwo.

Zasadę działania wyłącznika nadprądowego możemy porównać do bezpiecznika, jednak są to nieco inne aparaty. W instalacjach domowych wyłącznik nadprądowy chroni tak jak bezpiecznik, ale w sytuacjach poborów prądu przekraczających prąd znamionowy aparatu i następnie jego zadziałaniu, możliwa jest dalsza jego eksploatacja. Natomiast w przypadku bezpiecznika konieczna jest jego wymiana po każdym zadziałaniu. Niemniej jednak wyłącznik nadprądowy chroni nieco gorzej urządzenia półprzewodnikowe niż bezpiecznik - np. przemienniki częstotliwości stosowane w przemyśle. Szczegółowo zasadę działania wyłącznika nadprądowego spróbujemy wyjaśnić w artykułach publikowanych na naszym blogu.

Wyłączniki nadprądowe produkowane są przez wielu producentów uznanych na polskim rynku, a wśród nich firma Siemens, która produkuje wyłączniki nadprądowe przeznaczone zarówno dla budownictwa mieszkaniowego, jak i przemysłu.

Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą wyłączników nadprądowych oraz konsultacji z naszymi ekspertami, aby przeprowadzić dobór odpowiednich wyłączników nadprądowych. Sprawdź wyłączniki nadprądowe od Siemens.